Akcja Katolicka jest stowarzyszeniem powołanym przez papieża Piusa XI we wrześniu 1928 r. Nazwa „Akcja Katolicka” pojawia się już wcześniej w motu proprio Piusa X z 18 XII 1903 r. Ten sam papież w encyklice „Il fermo proposito” dal podstawy teologiczne Akcji Katolickiej pod hasłem „instaurare omnia in Christo”. Formalnie do życia powołał Akcje Katolicka Pius XI w encyklice „Ubi arcano Dei” z 23 XII 1922 r. W tej encyklice papież dal impuls do założenia Akcji Katolickiej w Kościele, przez określenie jej celu, istoty, programu, skierowanie zachęt i przestróg w myśl hasła „Pax Christi in Regno Christi”. Ten sam papież w encyklice ,,Divini Redemptoris” wyznaczył jej zadania na rzecz budowania państwa sprawiedliwości społecznej opartej na nauczaniu Kościoła. Od tego czasu Akcja Katolicka rozwijała się jako stowarzyszenie katolików świeckich w oparciu o struktury Kościoła i w ścisłej współpracy z hierarchią kościelną.
W Polsce przedwojennej stowarzyszenie zawiązało się na Konferencji Episkopatu Polski w Poznaniu odbytej w dniach 28-30 IV 1930 r. Włączono do niej wcześniej istniejące organizacje katolickie: Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej, Zjednoczenie Kobiet, a w 1934 r. Związek Katolicki oraz Liga Katolicka. Dnia 27 XI 1930 r. papież Pius XI zatwierdzili Statut Akcji Katolickiej obowiązujący w całej Polsce. Dwa dni później to jest 29 XI 1930 r. kardynał A. Hlond erygował Naczelny Instytut Akcji Katolickiej. Pierwszym jego dyrektorem został mianowany bp Stanisław Adamski. Dnia 5 XII 1933 r. została wydana instrukcja Episkopatu regulującą stosunki miedzy Akcja Katolicka, a pomocniczymi stowarzyszeniami katolickimi (Apostolstwo Modlitwy, Kółka Różańcowe, Sodalicja Mariańska i inne). W dniach 5-6 II 1934 r. odbył się zjazd kierownictwa Akcji Katolickiej w Krakowie, który postulował unifikacje z Akcja Katolicka innych organizacji katolickich. Dnia 16.VI.1934 r. Konferencja Episkopatu włączyła i afiliowała inne organizacje katolickie do Akcji Katolickiej i ujęła całość w 4 kolumny: mężczyzn, kobiet, młodzieży męskiej i młodzieży żeńskiej. Tegoż dnia również utworzono Akcje Katolicka w wojsku. Tuz przed wybuchem II wojny Akcja Katolicka liczyła około 750 tys. członków, a samo stowarzyszenie zajęło znaczarce miejsce w życiu społecznym ówczesnej Polski. Patronem Akcji Katolickiej w Polsce obrany został św. Wojciech. Jako święto patronalne wyznaczono uroczystość Chrystusa Króla.
W latach 1939 – 1945 Akcja Katolicka musiała zawiesić swa działalność z powodu trwania II wojny światowej. Z kolei po wojnie nie mogła wznowić działania, gdyż nie pozwalał na to system komunistyczny.
Impuls do ponownego powołania do życia Akcji Katolickiej w Polsce stała się wypowiedz Ojca Świętego Jana Pawła II skierowana do Biskupów Polskich w czasie wizyty „ad limina” w Rzymie, 12 stycznia 1993 r. Papież powiedział wtedy „…Niezastąpionym środkiem formacji apostolskiej świeckich są organizacje, stowarzyszenia i ruchy katolickie. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje Akcja Katolicka, która kiedyś była tak żywa i przyniosła tyle wspaniałych owoców. Trzeba wiec aby na nowo odżyła.” W wyniku tej zachęty w dniach 30-31 XII 1994 r. powołano Zespól Studyjny do spraw Akcji Katolickiej powołany przez Konferencje Episkopatu Polski (abp J. Michalik, bp E. Frankowski i bp P. Jarecki oraz sześciu konsulatorów sowieckich).
AKCJA KATOLICKA W NASZEJ PARAFII
Parafialny Oddział rozpoczął statutową działalność w dniu 18.02.1998 r.
Asystentem kościelnym w roku 1998 został mianowany ksiądz Zdzisław Torba. Przez kolejny rok tę funkcję pełnił ks. Andrzej Maleszyk. W maju 1999 roku asystentem kościelnym został mianowany ks. Proboszcz Józef Łukasz i sprawuje tę funkcję nadal.
Prezesem oddziału przez trzy kadencje w latach 1998- 2006 był Edward Gorajewski a na czwartą kadencję została wybrana Krystyna Niedźwiedź (tel. kontaktowy: 081-743-89-94) Przedstawicielem Dekanatu Lublin Południe od 2007 został mianowany Edward Gorajewski (tel. kontaktowy: 081-748-69-04).
Podstawowy zakres działalności naszego oddziału Akcji katolickiej to:
- Stały i aktywny udział w życiu parafii i współpraca z organizacjami kościelnymi.
- Aktywny udział w święcie parafialnym – rocznica Objawień Fatimskich w dniach 13.05. i 13.10.
- Uczestnictwo 3 członków oddziału w pracach Rady Duszpasterskiej Parafii.
- Od roku 1999 cykliczna obsługa Mszy Świętej (Pasterka) w Sanktuarium Matki Bożej Kębelskiej w Wąwolnicy – w pierwszą sobotę/niedzielę września oraz w maju w uroczystościach odnowienia Aktu Zawierzenia Akcji Katolickiej Matce Bożej Kębelskiej w Wąwolnicy.
- Roznoszenie opłatków przed Świętami Bożego Narodzenia.
- Systematyczny udział w rekolekcjach parafialnych – przed Świętami Bożego Narodzenia i Wielkanocy.
- Sprzedaż, razem z organizacją Caritas, kartek świątecznych, palemek, kalendarzy, świec itp. – z przeznaczeniem zysku na zakup obiadów dla dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 2 przy ul. Mickiewicza.
- Udział w Triduum Paschalnym i czuwanie przy Grobie Pańskim.
- Obsługa Mszy Świętej w Dniu Chrystusa Króla – święcie patronalnym Akcji Katolickiej.
- Aktywny udział w obchodzeniu rocznic świąt 3 maja i 11 listopada oraz spotkaniach dekanalnych (4 razy w roku) i seminariach oraz konferencjach organizowanych przez Instytut Akcji Katolickiej Archidiecezji Lubelskiej oraz Katolicki Uniwersytet Lubelski.
- Organizacja pielgrzymek w kraju i za granicą do miejsc kultu religijnego (3-5 rocznie).
- Aktualny stan liczebny – 11 członków i 2 kandydatów.
Prawa i obowiązku apostołowania ludzie świeccy nie otrzymują od hierarchii kościoła, ale od Chrystusa we chrzcie świętym. To jest może dzisiaj jedno z największych wyzwań dla chrystusowego kościoła – nawrócenie misyjne całego kościoła, którego większość stanowią ludzie świeccy. Bp Piotr Jarecki, biskup pomocniczy Archidiecezji Warszawskiej.
Historyczne spojrzenie na tworzenie Akcji Katolickiej w Polsce wskazuje na dwa jej etapy:
- Etap wstępny – z istniejących organizacji i stowarzyszeń stworzono Ligę Katolicką (1926).
Liga Katolicka jako ruch społeczno-religijny organizowała się na różnych zasadach i wykształciła się w dwóch typach: poznańskim i warszawskim. Zasadniczym jej celem było uświadomienie i pogłębienie zasad katolickich w życiu publicznym oraz wychowanie katolików czynu, którzy broniliby Kościoła. Projektowana akcja socjalna wykluczała politykę i miała na celu wychowanie dobrych obywateli. Rozwój tej organizacji uzależniony był od współpracy ludzi świeckich z duchowieństwem. Podstawową komórką organizacyjną była Parafialna Liga Katolicka, na której czele stał zarząd wybrany na walnym zebraniu na okres trzech lat. Składał się z przewodniczącego, sekretarza, skarbnika i od 2 do 8 ławników. W Lidze Katolickiej zrzeszone były elity katolickie rekrutujące się z duchowieństwa, ziemiaństwa, przemysłowców oraz masy członkowskie ze środowisk: chłopskiego, mieszczańskiego i w niewielkim stopniu ze środowiska robotniczego.
- Drugi etap – formalne powołanie Akcji Katolickiej według modelu włoskiego, opartego na 4 kolumnach: kobiet, mężczyzn, młodzieży męskiej i żeńskiej (1930).
Formalnie w Polsce powołano Akcję Katolicką, wzorowaną na stylu włoskim, dopiero na konferencji Episkopatu, która odbyła się w dniach 28-30 kwietnia 1930 r. w Poznaniu. Opracowany na niej Statut, został zatwierdzony najwyższym autorytetem papieża Piusa XI.[1]
27 listopada 1930r. utworzono swoisty sztab generalny, który zaordynował powstanie Akcji Katolickiej w poszczególnych diecezjach. W myśl statutu konstytucyjnego Akcji Katolickiej rolę ośrodków dyspozycyjnych pełniły instytuty.
Nie ulega wątpliwości, że Akcja Katolicka wywarła ogromny wpływ na formację duchową, intelektualną, kulturalną i społeczną katolików okresu międzywojennego. Była w tym czasie „wielkim rosnącym ruchem katolickim”. Tuż przed drugą wojną światową, w roku 1939 liczyła 650 tys. członków.
Do niewątpliwych osiągnięć przedwojennej Akcji Katolickiej należy zaliczyć zakładanie:
- Katolickich Uniwersytetów Ludowych, np. w Łodzi (1936), Katowicach (1937).
- Instytutów Wyższej Kultury Religijnej, np. w Warszawie (1937), we Włocławku (1938).
Na patrona Akcji Katolickiej wybrano św. Wojciecha, a świętem patronalnym, obchodzonym co roku, miała być uroczystość Chrystusa Króla.
Największym protektorem Akcji Katolickiej był metropolita krakowski książę Adam Sapieha. Dzięki swojej charyzmie, udało mu się zgromadzić w szeregach Akcji osoby, które potem „zdały egzamin z wiary i patriotyzmu w czasie ciemnej nocy okupacji hitlerowskiej i komunistycznego zniewolenia”.[2]
Niestety, wraz z wybuchem II wojny światowej oraz w powojennych czasach komunistycznych Akcja Katolicka w Polsce zamilkła na 50 długich lat. Jej działalność wznowiona została dopiero po historycznej wizycie „ad limina” Biskupów polskich w Watykanie w 1993 r. u papieża Jana Pawła II. Ojciec Święty Jan Paweł II powiedział wówczas:
„Niezastąpionym środkiem formacji apostolskiej świeckich są organizacje, stowarzyszenia i ruchy katolickie. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje Akcja Katolicka, która niegdyś w Polsce była tak żywa i przyniosła tyle wspaniałych owoców. Trzeba więc aby na nowo odżyła. Bez niej bowiem infrastruktura zrzeszeń katolickich w Polsce byłaby niepełna..” [3]
Tożsamość Kościelną Akcja Katolicka uzyskała na Soborze Watykańskim II, który nauczał, że „prawo do apostolstwa otrzymują świeccy na mocy samego zjednoczenia swojego z Chrystusem-Głową. Wszczepieni bowiem przez chrzest w Ciało mistyczne Chrystusa i utwierdzeni mocą Ducha Świętego przez bierzmowanie, są oni przeznaczeni przez samego Pana do apostolstwa”[4].
Zarówno papież Jan Paweł II Wielki , jak i książę Adam Sapiecha – bardzo wierzyli w silę laikatu w kościele katolickim. Podkreślali, że świeccy członkowie Akcji muszą być „wzorowymi, głęboko wierzącymi katolikami, a działacze katoliccy muszą przede wszystkim być wyrobieni duchowo i prowadzić życie prawdziwie chrześcijańskie (…).Mają być gorliwi, ofiarni, szukający sprawy, a nie siebie, zdolni do pracy i poświęcenia się dla niej.(…) Temu ma służyć ich dojrzałość wewnętrzna i moralna, duchowe wyrobienie, życie zgodne z wyznawaną wiarą.
Innymi słowy reprezentanci Akcji to katolicy z przekonania, czynni apostołowie, którzy swoje powołanie realizują poprzez:
- Modlitwę
- Pokutę
- Zadośćuczynienie
- Dobry przykład ”.[5]
Nasz Parafialny Oddział Akcji Katolickiej przy kościele pw. Matki Bożej Fatimskiej w Lublinie został powołany do życia 18 lutego 1998 roku[6]. Przez 23 lata spotykaliśmy się w każdą pierwszą niedzielę miesiąca po porannej Mszy św. o godzinie 7.00. 0d dwu lat zmieniliśmy czas naszych zebrań. Przychodzimy na nie w każdy pierwszy piątek miesiąca po nabożeństwie o godzinie 18.00.
Czym się zajmujemy na tych spotkaniach? Poruszamy głównie sprawy formacyjne, społeczne i organizacyjne istotne dla naszej Parafii, Kościoła i Ojczyzny.